وبلاگ سعیده علم خواه : دبیر کار و فناوری - استان کردستان

1- مجید سلیمانی

2- دکتر حسن قره خانی

1-دبیرتربیت بدنی آموزش وپرورش شهرستان آبدانان /استان ایلام  2-مدرس تربیت بدنی/عضوهیئت علمی دانشگاه زنجان

مقدمه:

عصری که ما در آن زندگی می کنیم به کلی متفاوت از زمان های گذشته است پدیده های جدید متنوع و به هم پیچیده آنچنان فراوان و نو به نو شده اند که دانایی ها، توانایی ها و امکانات را اجتناب ناپذیر می کند. البته این دانستنی ها و مهارت ها باید قادر باشند امنیت روانی و احساس زیبایی دوستی را در مواجهه با مشکلات زندگی تضمین کند. در روند استفاده از امکانات در راه مقابله منطقی و فراگیر مسایل دنیای جدید به خصوص نگرش های جوانان باید از اصول بهداشت روانی استفاده نمود، چرا که نوجوانان ما نیازمند فضای شاد برای شاداب زیستن هستند. در شرایطی که اکثر منازل در مناطق شهری تبدیل به آپارتمان های کوچک و تاریک و به دور از فضاهای بازی و حرکتی برای کودکان است حداقل کاری که می توان در تامین بهداشت جسمی و روحی آنان داشته باشیم ایجاد فضای مفرح و شادی بخش در مدرسه است چرا که دانش آموزان چندین ساعت از روز را در مدرسه می گذرانند و اگر فضاسازی مناسبی در مدارس انجام شود مسلما به شاد زیستن فرزندان خود کمک بسیار مهمی خواهیم کرد.

با توجه به اینکه جامعه ی فردا را فرزندان امروز ما اداره خواهند کرد.اگر خوب تعلیم بیابند و خدایی تربیت شوند جامعه نیز شاداب ومنظم و خوشبخت و سالم خواهدبود.درغیر این صورت هیچ امیدی نمی توانیم داشته باشیم .با این حال شکی نیست که در امر به سازی میهن اسلامی مان باید پیش از هرچیز و بیش از همه چیز به مسئله آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت اهمیت بدهیم.

براى این که سلامت جسمانى و روانى کودکان، دانش آموزان، اطرافیان و خودمان حفظ شود، باید سعى کنیم با شناسایى عوامل مؤثر بر شادى، موجبات تقویت عوامل مثبت و تقلیل عوامل منفى مؤثر بر شادى را فراهم کنیم.

از آن جا که شادى بزرگ ترها عامل مؤثر در شادى و نشاط کودکان است و اولیا و مربیان غمگین نمى توانند فرزندان و دانش آموزانى شاد تربیت کنند، از این رو با ارائه نظام اعتقادى درست براى دستیابى به شادى، مى توان به افزایش شادى در میان افراد جامعه کمک کرد. به این ترتیب مردم مى توانند تغییرى مثبت در زندگى خود به وجود آورند، احساس پیشرفت و لذت در زندگى داشته باشند و به شادى و مسرت دائمى دست یابند و فقط در این صورت است که مى توانند شادى و مسرت را در وجود کودکانشان نیز پرورش دهند.

لذا سیراب نشدن فرزندان از محبت و عاطفه کافی، عدم تعادل روحی و روانی را به‌دنبال دارد، نا آشنایی خانواده‌ها به روش‌های مؤثر تعلیم و تربیت را می‌توان با آموزش احساس مسؤولیت در برابر خود، خانواده، واقع بینی توام با نگرش مثبت، تقویت روحیه همکاری و کار گروهی، آموزش مهارتهای زندگی، تقویت مهارت ادراکی، و. به کمک کلیه دست‌اندرکاران محیط آموزش تا حدود زیادی حل کرد تا نهایتا محیطی شاداب، سازنده، قانونمند ایجاد شود و نتیجتا فرزندانی مفید، هدفمند و کاربردی به بار آید.

دانش‌آموزان مهم‌ترین رکن نظام آموزش و پرورش هر کشوری محسوب می‌شوند.

عواملی که می‌تواند این سرمایه ملی را برای رشد بهینه و کیفی آماده سازد، مهارت‌های رفتاری است که در محیط آموخته می‌شود نه فقط محفوظات علمی.

مدارس تامین‌کننده نیروی کیفی جامعه‌اند و نه فقط تامین‌کننده کمیتی از خیل عظیم نیروی انسانی که به‌عنوان تحصیل کرده روانه جامعه می‌شوند. پس شناسایی و ایجاد زمینه برای رشد خصایل ممتاز بشری، اولین دغدغه دست اندرکاران تعلیم و تربیت در کلیه فعالیت‌های علمی یا فرهنگی است که باید با تمام وجود خود را وقف ایفای این وظیفه سنگین کنند.

نشاط و شادابی در مدرسه باعث رشد و تکامل همه ابعاد وجودی یک دانش‌آموز در بعد جسمانی، شناختی، عاطفی، اخلاقی و معنوی می‌شود. چنانچه یک بعد از این ابعاد دچار صدمه شود و یا مورد غفلت و فراموشی قرار گیرد، دانش‌آموز به توانایی‌ها و شایستگی‌های کامل دست نخواهد یافت.

این وظیفه مسئولین تعلیم و تربیت است که شرایطی را فراهم آورند تا تمام نیازهای او تامین شود.

شاد زیستن برای کودک به همان اندازه مهم است که تغدیه خوب، محبت کردن و حفاظت از او اهمیت دارد، زیرا سلامت روحی و روانی و فیزیکی و جسمانی او را تامین می‌کند.

نرخ شادی و خنده در مدارس ما بسیار پایین است. میزان شیوع خنده و توسعه فضای فرح بخش در آموزشگاه‌ها مورد بی‌مهری قرار گرفته است.

در جامعه و مدرسه فاقد شادی، سخن‌گفتن از شادی قدری مشکل خواهد بود. یکی از مشکلات هر جامعه غفلت از شادی و نشاط و در نتیجه افزایش بیماری‌های مختلف روانی از قبیل اضطراب و افسردگی است. با شادی و نشاط زندگی معنا پیدا می‌کند و در پرتو آن دانش‌آموزان خصوصاً در دوران نوجوانی و جوانی می‌توانند خود را ساخته و قله‌های سلوک و پله‌های ترقی را چالاکانه بپیمایند. جامعه زنده و پویا جامعه‌ای است که عناصر شادی‌آفرین در آن فراوان باشد.

در گذشته به‌نظر می‌رسید که وظیفه آموزش و پرورش تولید عده‌ای فارغ التحصیل است که فقط بتوانند امرار معاش کنند اما چنین می‌نماید که در قرن جدید نظام‌های آموزش و پرورش این مرحله را پشت سر گذاشته و سرلوحه تعلیم و تربیت در یک جمله خلاصه شده است؛ شوق زندگی کردن را به دانش‌آموزان بیاموزیم». پس باید معتقد باشیم که درحقیقت رشد پایدار ما در گرو شادی پایدار است.

 بیان مسأله:

در آموزش و پرورش مدرن افزون بر مهارت های خواندن، حساب کردن و نوشتن نیازهای جدیدی در قالب کسب مهارت زیستن و حل مسئله وچگونگی رویارویی با چالش های هزاره سوم مطرح شده است پژوهش ها حاکی از آن است که فرایند تعلیم و تربیت فعال متخصص وجود شور و طرب، نیاز و جوشش، تلاش و پشتکار  و نشاط در همه ی ابعاد آن است چرا که هر گونه ارتباط و تعلیمی که بدون روح تحرک، پویایی و شادی و نشاط باشد به شکست منتهی می گردد. شادی یکی از نیازهای اساسی انسان و لازمه زندگی اوست. پیامبر اکرم می فرمایند بازی کنید و شاد باشید همانا من ناراحتم که در دین شما خستگی و بی نشاطی دیده شود.

فوردیکسون (1998) اظهار داشته است که شادمانی و سرور قسمتی از شادکامی است که منجر به بازی و سرگرمی شده و امکان توسعه مهارت های جسمی اجتماعی و ذهنی را فراهم می سازد و علاقه منجر به اکتشاف و افزایش معلومات می گردد. مدرسه شاد می تواند شوق زندگی را به دانش آموزان هدیه دهد.

تحقق اهداف متعالی آموزش و پرورش و وم توجه به روحیات و ویژگی های نسل دانش آموز ایجاب می کند که اداره امور مدارس مبتنی بر افزایش قدرت تصمیم گیری استقلال نسبی انعطاف پذیری و روش های غیر متمرکز و مشارکت جویانه باشد تا بتواند فضای عمومی مدرسه را پویا پرنشاط و فعال نموده و توانمندی ها و خلاقیت های مدیران معلمان و دانش آموزان را به خوبی شکوفا و متجلی سازد. (ص 6 آیین نامه های اجرایی مدارس)

 حال سؤال این است:

 آموزش و پرورش چه اقداماتی را دراین راستا انجام داده است ؟ که در ادامه این مقاله به جواب این سوال ارزشمند خواهیم رسید؟

در مقاله حاضر ابتدا  بطور مختصربه معنای شاد بودن از دیدگاه قرآن و ائمه معصومین(ع) و روانشناسانه پرداخته، سپس  نقش ورزش وبرنامه ای ورزشی رادر شادابی ونشاط مدارس بیان نموده ودر ادامه با بررسی برنامه وطرح ارزشمندالمپیادورزشی درون مدرسه ای ضمن مقایسه اهداف وتهای آن با مطالب بیان شده  ، راهکارها و پیشنهادات مناسب جهت ایجاد مدرسه شاد و با نشاط ارائه گردیده است.

 شادی در نگاه قرآن :

در نگاه قرآنی، مراحل متعالی و برتری از کمال وجود دارد ، این مراتب از کمال با بهجت و سروری نامتناهی و بیکران همراه است ،  از طرفی انسان نیز موجودی است که شایسته این شادی و رضایت و خشنودی می‌باشد ، لذا انسان سعید که سرور و شادی همیشگی و مستمر دارد هرگز به شادی مقطعی و گذرا دلخوش نبوده و بسنده نمی‌کند.

مشخصه شادی مستمر و سعادت حقیقی این است که دائمی بوده و برای آن کرانه ای نمی‌توان تصور کرد ، حال آن که شادیهای گذرا ، محدود به یک مقطع بوده حضوری غیردائم و لحظه ای داشته و بعضاً به حالت مقابل خود، یعنی غم و‌اندوه مبدل می‌گردد.

مطابق تعابیر دینی جایگاه شادیهای طبیعی و دنیوی که با لذات مادی و محسوس همراهند در زندگی مادی است و جایگاه شادیهای معنوی و اخروی در بهشت های مختلفی است که در طول یکدیگر قرار داشته و برترین آنها در عالیترین بهشت ما یعنی جنت رضوان الهی، همان بهشتی که خداوند سبحان در آن حضور داشته و زیبایی و جمال خود را در آن آشکار ساخته است، جای دارد.

قرآن کریم ، در مورد شادی که احساسی ضروری برای انسانها محسوب می‌شود مطالب بسیاری بیان نموده است.

تعابیر این کتاب مقدس با شادیهای دنیوی مخالف نیست، بلکه مهم نوع شادی است، شادیهایی که لطمه به دیگران می‌زند و یا دارای قبح اخلاقی و مذهبی می‌باشد و در تضییع حقوق خداوند، خود فرد و سایر افراد نقش دارد ،  در نظر قرآن کریم نکوهیده و دارای عذاب اخروی می‌باشد. اما شادی برای تفریح در صورتی که قبح اخلاقی نداشته باشد در نظر قرآن کریم اشکالی ندارد.

گشت و گذار در طبیعت و مشاهده نعمتهای زیبای خداوند موجب شادی و آرامش درونی می‌شود وانسان را از حالت غم و افسردگی رها می‌سازد که علاوه بر درک تجربی، این مطلب در بسیاری از آیات قرآن بیان شده است .

نشاط و شادی در سیره معصومان(علیه‌السلام) :

نشاط و سرور بخشی از سرشت انسان است. بدین جهت قوانین روح‏بخش اسلام به پیروان خود نشاط و شادمانی می‏بخشد. پیامبر خاتم ‏نیز همیشه شادمان بود و بر این امر تاکید می‏ورزید. افزون ‏براین، بعضی از روایات نشان می‏دهد معصومان(علیهم السلام) در کجا و در پی چه مسایلی شاد می‏شدند و برای شاد بودن چه برنامه‏هایی‏ ارائه می‏کردند.

پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) با یارانش مزاح می‏کرد، اجازه می‏داد یاران با وی مزاح کنند و گاه به شوخی یاران با یکدیگر، گوش می‏سپرد و تبسم می‏فرمود. او هرگز شادیهای یارانش را برهم نمی‏زد مگر وقتی‏ سخن یا عملی خارج از محدوده شرع از آنها مشاهده می‏کرد.

آیا ظاهر شدن آثار آن همه خوشحالی برچهره شریف پیامبر و یادیگر رهبران امت در اثر عملکرد خوب برخی از پیروان وعلاقه‏مندان دلیل سرور و شادمانی اهل‏بیت(علیهم السلام) نیست؟

البته این شادمانیها با عربده کشی‏ها و خنده‏های غیر مجازی که‏گاه به سلامت و امنیت و نشاط و حتی حیثیت ‏یک ملت و مذهب زیان ‏می‏رساند، تفاوت دارد. آن گونه شادیها را نه دین تایید می‏کند نه عقل سالم.

تعریف شادی از دیدگاه روانشناختی

روانشناسی به نام دیوید مایرز  سلامت روانی فرد را در میزان داشتن سرخوشی فرد می داند و سرخوشی (خوشحالی) را چنین تعریف می کند:

" نوعی احساس امنیت ، احساس اینکه زندگی به طور کلی به خوبی می گذرد "

این حالت خوشی و نشاط، آنی و زودگذر نیست، ودارای دوام نسبتا پایداری است  که  بستگی به عوامل متعددی دارد .

به گفته  " مایرز " خوشحالی به سن یا میزان درآمد، مرد یا زن بودن بستگی ندارد، ولی با بعضی خصوصیات شخصیت فرد ، وجود تناسب بسن شغل و مهارت های او، داشتن روابط نزدیک با دیگران و برخورداری از اعتقادات مذهبی و عمل کردن به آنها مربوط است. طبق این نظر ، بهترین عوامل پیش بینی کننده خوشی، ثروت و زیبایی یا شهرت نیست، اما افرادی که بیشتر احتمال دارد خود را آدم های سرخوشی تعریف کنند، دارای صفات یا ویژگی های مشخص هستند که در ادامه آمده است."

ویژگی های افراد با نشاط:

احترام به خود: به جنبه های خوب و مثبت خود بیشتر توجه می کنند و محدودیت هایشان را می پذیرند.

خوش بینی: افراد سرخوش به جنبه های روشن و مثبت حوادث نگاه می کنند و انتظار دارند نتیجه کار خوب باشد و هر گاه چنین نشود، آنان شکست و ناکامی خود را امری کوچک و گذرا تلقی می کنند و می کوشند راه حل تازه و بهتری برای مشکل خود بیابید.

تسلط شخصی: افراد سرخوش، احساس می کنند که ارباب و صاحب اختیار سرنوشت خود هستند. چون احساس می کنند که اختیار زندگی خود را در کف دارند ، به صورتی همسان از داشتن احساس سرخوشی خبر می دهند.

سر خوشی نه تنها احساس خوبی به فرد می دهد، بلکه برای سلامت جسمی نیز خوب است بارها محققان پی برده اند که سلامت ( جسمی و روانی ) و سرخوشی دست در دست هم کار میکنند و البته چنین یافته علمی به هیچ وجه شامل چیز تازه ای نیست ، هزاران سال پیش سلیمان نبی گفت: قلب شاداب به اندازه دارویی موثر بهر انسان فایده می رساند ولی روحی شکسته استخوان ها را خشک می کند.

تاثیر ورزش در رشد پرورش اخلاقی دانش‌آموزان؟

جنبه اخلاقی ورزش جهت دادن به تمایلات و انگیزه‌های کودک و نوجوانان است تا بتوان از این طریق او را در مسیر صحیح هدایت قرار داد. اعمال و خواسته‌های دانش آموزان تحت تاثیر نیازهای زیستی و غریزی و بازی قرار دارد به این ترتیب بازی، میدان تمرینی برای ارزش گذاری و جهت گیری تمام رغبت ها، هیجان ها و  عواطف و گرایش‌های فطری دانش آموزان است و آنها مفاهیم نوع دوستی، تعاون ایثار،‌صبر، استقامت را به طور ناخودآگاه می‌آموزند.

موقعیت لذت ناشی از بازی و ورزش معانی ارزش های اخلاقی، هماهنگی و ارتباط برقرار می‌کنند این ارتباط بین ورزش و لذت پلی است تا دانش آموزان را در زندگی فردی معتقد و مفید به اصول اخلاقی بار آورد.

در تامین سلامت و تندرستی منظور کردن ورزش  و فعالیت های جسمانی به عنوان یک ضرورت در برنامه های روزمره از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ورزش صبحگاهی در شروع فعالیت آموزشی مدارس می‌تواند عامل مهمی در ایجاد نشاط و شادابی و تامین سلامت جسم و روح دانش‌آموزان باشد.براساس نتایج تحقیقات حدود 70 درصد از دانش‌آموزان مدارس کشور بخاطر عدم تحرک دچار ناهنجاری‌های ساختار قامتی، زانوی پرانتزی، کتف کج و اضافه وزن می‌باشند.ورزش، سلامتی، شادابی:

سلامت هر فردی تحت تاثیر عوامل گوناگون چون ژنتیک، محیط زیست، خدمات پزشکی سبک زندگی است در این میان تمرینات بدنی ورزش جایگاه مهمی دارند تا جایی که کاهش فعالیت بدنی می تواند سلامت فرد را تحت تاثیر قرار دهد ورزش و فعالیت جسمانی نه تنها در ایجاد و حفظ تناسب اندام اثرات سودمندی دارد بلکه در پیشگیری از بیماری‌ها به خصوص بیماری‌های قلبی، فشار خون و غیره نقش مهمی را ایفا می کند. در این میان ورزش برای کودکان، نوجوانان و جوانان از اهمیت بیشتری برخوردار است تا جایی که در سالهای اخیر سعی شده به برنامه‌های ورزشی نگاهی ویژه‌ای شود زیرا ورزش نه تنها فاید جسمانی با خود به همراه می‌اورد بلکه می‌تواند فواید روانشناختی بسیاری برای دانش‌آموزان داشته باشد کاهش افسردگی، کاهش اضطراب، فراهم آوردن سپری برای مقابله با استرس و بالا بردن عزت نفس و آسایش فکری از جمله فواید مهم ورزش است. آمادگی جسمانی دانش آموزان یک امر بنیانی و اساسی است که سلامت و قدرت افراد اجتماعی را تضمین می کند. دانش آموزی که قدرت و کارایی لازم بدنی را دارد قادر است وظایف و کارهای روزانه خود را بدون احساس خستگی انجا م دهد و توانایی لازم را برای گذراندن اوقات فراغت یا مقابله با پیشامدهای ناگهانی به دست آورد چنین فردی از بیماری و نارسایی‌ها و نواقص جسمی به دور خواهد ماند و استقامت، چابکی،‌ انعطاف پذیری و سرعت از ویژگی‌های چنین دانش‌آموزی است.

بطور کلی ورزش و تحرک بر رشد عمومی بدن تا ثیر میگذارد این امر با .

پژوهش انجام شده روی موش هایی که در محدودیت حرکتی بودند وموشهایی که آزادی حرکت داشتند به اثبات رسیده است . ورزش امروزی تنها یک فعالیت ساده نیست بلکه قابلیت های پیچیده مغزرا در امور مختلف از جمله آموختن مطالب ،هماهنگی ، چالاکی ، درست عمل کردن ، درست تصمیم گرفتن و . را تقویت می کند و درکلیه اجزای جسم و روح و ذهن تاثیر مثبت می گذارد .ورزش از سال 1306 وارد نظام آموزشی کشور ما شده است یعنی این درس قدمتی 80 ساله دارد پیشینه ای که هر روز بیشتراز روز قبل به دست فراموشی سپرده می شود . استاندارد های جهانی می گویند اختصاص روزی 2 ساعت به ورزش در مدارس ضروری است .دانش آموزان روزانه چند ساعت در کلاس درس روی نیمکت می نشینند حتی اگر نوع نشستن مناسب باشد و نیمکت نیز استاندارد باشدباز هم در آنها خستگی فیزیکی ایجاد می شود دانش آموزان پسر غالبا این شکل را بابازی کردن در خیابانها وورزشگاهها ( غالبا فوتبال) حل می کنند ولی برای دختران به علت اعتقادات و فرهنگ جامعه امکانات کمتری وجود دارد بنابراین لازمست در مدارس دخترانه ساعتهای بیشتری برای تمرینات بدنی منظور گردد . ایاک والضجر و الکسلفانهما یمنعان حظک من الدنیا والا خره بپرهیزید از بی حوصلگی و کسالت که این دوتو را از دنیا و آخرت محروم می کنند .یک دانش آموز در مسیر پیشرفت تحصیلی خودبه موانع بسیاری بر می خورد . افسردگی ، بی حوصلگی ، احساس خستگی ، احساس ضعف ،تفکرات بی پایه و اساس ، مشغول بودن ذهن ، عدم توانایی در یادگیری مطالب بسیاریعوامل دیگرمی تواند مانع از به سرانجام رسیدن هدف تحصیلی یک دانش آموز باشد .اماورزش همان طور که سد محکمی در برابر فسادو تباهی واعتیاد جوانان ونوجوانان است میتواندعاملی تاثیر گزار در رفع موانع تحصیلی یاد شده باشد .فعالیت بدنی یا ورزشباعث تحریک عضلات شده و فعالیت دستگاههای بدن (قلب و عروقی ) را بیشترمیکند مغز وذهن انسان نیزاز این امر مستثناء نیست .با فعالیت مغز در هنگام ورزش در ساعاتیدر روز تمامی تخیلات ، احساسات خستگی و بی حوصلگی وضعف به اندازه قابل توجهی رفع میشود و همین امر می تواند به درک بهتر مطالب برای دانش آموزان کمک کند .

بارها وبارها شنیده ایم که مردم از ساعت ورزش به عنوان لحضه ای رویا یی یاد می کنند که درآن لحضه دنیا و تفکرات دنیایی را به دست فراموشی می سپارند . فعالیت ورزشی منظم درصورت تداوم می تواند باعث آسودگی ذهن شود و این آسودگی باعث بهتر آموختن

، اشتیاق بیشتر به کارودرس ، حضور به موقع در محل کار و درس ، بالارفتن شخصیت انسانی وعدم فرار مطالب از ذهن شود بنابراین هر کدام از این عوامل باعث میشود یک دانش آموز به پیشرفتی بیشتر دست یابد . ورزشهای گروهی می تواند علاوه برموارد ذکر شده تاثیر به سزایی در شادابی و نشاط دانش آموزان دختر و پسرداشته باشد . دانش آموزانی که از لحاظ روحی و روانی در شرایط مطلوبتر قرار داشته باشند بدون شک می توانند بهتر ،سریعتر و با آرامش بیشتر مطالب را فرا بگیرند این دانش آموزان باروحیه در مراحل دیگر زندگی نیز موفق ترند . دانش آموز ورزشکار از میادین ورزشی ازمربیان خود و از روح ورزش خصلت هایی فرا می گیرد که شاید دررفتار وکردار دیگرهمکلاسی هایش کمتر مشاهده شود جوانمردی ، گذشت ، وقت شناسی ، ادب ،

احساس مسولیت واحترام بیشتر به بزرگتران بخصوص پدر و مادر ، اساتید و معلمان ،این قبیل جوانان و نوجوانان علاوه بر محیط مدرسه که قوانین و مقرارت خاص خود را دارد در محیطهای دیگر از جمله ورزشگاه ها حضور می یابند و با شرایط مکان های دیگربه غیر ازمدرسه و با روحیات مختلف آشنا می شوند . اگر از قابلیت های فنی رشته های ورزشی ونیز شرایط بدنی خوبی برخوردار باشند می توانند علاوه بر مراحل تحصیلی درمراحل ومیادین بالای ورزشی نیز حضور پیدا کنند . این میادین باعث بالا رفتن شخصیت دانش آموزان شده و علاوه بر امتیازاتی که دولت برایشان قائل شده ازنظر مالی وتوانایی گوی سبقت را از دیگر دوستانشان بربایند . تمامی این پیشرفت ها در صورتی میتواند به سرانجام مقصود برسد که منظم و براساس برنامه ریزی صحیح باشد .از طرفی نباید فراموش کرد که ورزش بی رویه و بدون مربی و سازمان نیافته بیش از آن که مفید وموثر باشد می تواند مخرب و زیان آور باشد چه برای بدن انسان چه برای تحصیل دانش آموزان و دانش جویان .جذابی دنیای پرشور و شگفت آور ورزش و محیط پر هیاهوی آن تنها میدان بزرگ رقابت و مبارزه نیست بلکه تجلی گاه ارزشهای والای بزرگ انسانی استکه در آن صحنه های کوشش ، گذشت ، همکاری . صداقت ، بردباری و تهور رخ می دهد وشاگردان این کلاس درس تلاش ، فداکاری ، تعاون ، مردانگی ، استقامت و شجاعت رامی آموزند . بطور کل می توان گفت ورزش نقشی انکار ناپذیر در تمامی مراحل زندگی دارد که دانش آموزان دختر و پسر از این امر مستثنا ء نیستند . پس ساعت ورزش دانش آموزان را در اختیار سایر دروس قرار ندهیم و ورزش را یک علم دانسته وبدان اهمیت بیشتری دهیم

نشاط، تحرک، پویایی، شادابی و. از ویژگی های نسل جوان است و موافق طبع و مقتضیات فطری اوست.نشاط، تحرک، پویایی، شادابی و. از ویژگی های نسل جوان است و موافق طبع و مقتضیات فطری اوست.

خمودگی، سستی، انزوا، بی تحرکی، غمناکی، پژمردگی، آفت بزرگ و مانع عظیم رشد و شکوفایی و خلاقیت و کارآمدی نسل جوان است. جلوگیری از نشاط و شادابی جوانان و جلوگیری از بروز احساسات و هیجانات عاطفی آنان، موجب سرخوردگی و بروز بیماری حقارت و عقده های روحی و روانی است. اسلام دین زیبایی و نشاط و دینی آسان و منعطف است.

انبساط روحی، بهجت افزایی و خنده رویی از زمینه های رشد و شکوفایی جوان و زمینه ای برای تخلیه عقده های روحی و فشارهای روانی است.

تاثیر نشاط روحی بر شکوفایی خرد و اندیشه:

نشاط و انبساط روحی، یکی از متغیرهای موثر در شکل گیری شخصیت مثبت در کودکان و نوجوانان است و بالعکس، اضطراب و تشویش خاطر عامل مهمی در توقف استعدادهاست. روان شناسان حالت شادی را نتیجه عمل هماهنگ و منسجم و سامان یافته همه عواطف یک فرد می دانند و معتقد هستند که نشاط و آرامش روحی زمینه های باروری خرد و اندیشه را به وجود می آورد.

عوامل تاثیرگذاردر ایجاد شادابی ونشاط در مدرسه وایجاد انگیزه در دانش اموزان:

االف)معلمین

 ب)دانش آموزان

ج) محیط مدرسه

د)برنامه ریزی

ه)انجمن اولیاءومربیان:انجمن اولیاءومربیان به مثابه پلی است که بین خانه و مدرسه ایجاد شده و نقش ارزنده آن مسلم و مشخص است .این نکته حائز اهمیت است که برای داشتن مدرسه ای سالم ،مطلوب و شاد باید به تمامی عوامل و اجزای تشکیل دهنده آن پرداخت .

معلم شاد و با روحیه :

معلم آهنگ و فضا و جو کلاس درس را تنظیم و برقرار می سازد . چنانچه قرار باشد که روح دانش آموزپرورش و رشد یابد باید این روند از روح معلم آغاز گردد. حال چنانچه روح معلم افسرده و ناتوان باشد ،شانس ناچیزی برای تقویت و مراقبت از روح دانش آموزان وجود خواهد داشت .معلمانی که حضور توانمند خود را هر روز در کلاس درس نمی توانند ارائه نمایند ،آنان از لحاظ انتقال فکر با دانش آموزان هماهنگ نیستند و جهت پا سخگویی به نیازهای دانش آموزان آمادگی ندارند.هر معلم باید با توجه به هر گونه نقص در درک و دریافت دانش آموز نه بعنوان نقصی در تدریس خود توجه نماید و تلاشی کند تا در خود توانایی کشف روشهای جدید را به وجود آورد.معلم باید این امکان را داشته باشد تا بهترین روش ممکنه را انتخاب کند.توانایی در کشف روشهای جدید،عدم وابستگی کورکورانه به یک روش و رد کردن سایر روشها را ،مدنظر قرار دهد.اگردانش آموزان آگاه شوند که چه باید بخوانند ؟چرا باید بخوانند؟این درسی که میخوانند چه منفعتی در آینده نزدیک و آینده دور برای آنها دارد؟مورد کاربرد این درس در جامعه کجاست؟وچگونه مورد استفاده واقع می شود؟اهداف برای شان روشن میگردد.باکسب این اطلاعات است که دانش آموز رغبت پیدا می نما ید و درس برای او جالب و دلپذیر می شود.هردرسی در میان درسها از اهمیت ویژه ای برخوردار است و اگر شاگرد به ارزش آن درس آگاه گرددآن درس برایش معنی دارتر می شود.

مدرسه شاد و با روح:

مدرسه نیز خود از یک روح سرشار برخوردار است،این موضوع به ندرت مورد تایید قرار می گیرد،و در عوض مدرسه به صورت یک ماشین و یا یک کارخانه شناخته شده است.در مدرسه می توان دانه جست وجو گری و پرسش را در زمین فکر و اندیشه نسل کوچک و کم سال کاشت تا این دانه رشد کند،همراه او بزرگ شودوزندگی بزرگسالی او را از زود باوریها،ساده اندیشی ها،بی دقتی ها، تقلیدها ،پیروی هاو باری به هر جهت گذراندن ها نجات دهد.درعوض او را انسانی متفکر،منطقی،فکور،اندیشمند،علت جو ،هدفدار،خواهان حقیقت بار آورد.هیچ نسخه ای برای توسعه و پرورش مقدس و یا یک مدرسه شاد و با روح و سرزنده وجود ندارد به هر حال ما میتوانیم شرایطی را به وجود آوریم تا اجازه پرورش روح را بدهد و ایجاد نشاط نماید.روشهایی برای فعال کردن مدرسه و کلاس ارائه میشود امید است که این روشها باعث شود شوق و انگیزه ی بیشتری در دانش آموزان بوجود آیدو نشاط بیشتری احساس شود.

برای دست یابی به تحقق آرمان های مربوط به شاداب سازی مدارس باید تحولات جدی در نگرش مدیران و مسئولان نظام آموزش و پرورش ایجاد شود که خوشبختانه با درایت وهم اندیشی دانشمندان وبرنامه ریزان حوزه بسیار مهم وتاثیرگذار تعلیم وتربیت این امر در قالب تهیه ،تدوین وابلاغ المپیادورزشی درون مدرسه ای با اهداف کاملا مرتبط با مطالب ارائه شده در مقاله وسند تحول بنیادین آموزش وپرورش به کلیه مدارس سراسر کشور در تحقق هرچه مطلوبتر اهداف آموزشی وپرورشی ،محقق گردید:

مقدمه :

ازجمله اهداف نظام آموزش و پرورش کشور ، تربیت نسلی شاداب و با نشاط می باشد که در کنار فراگیری علوم مختلف، از سلامتی، تحرک و پویایی لازم برخوردار باشند. مدارس کشور بعنوان اصلی ترین پایگاه تعلیم وتربیت، مورد توجه مدیران  آموزش و پرورش بوده و در کانون توجه  برنامه ریزان و طراحان تعلیم و تربیت قرار دارد.

معاونت تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش نظر دارد در راستای عملیاتی نمودن سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش و تمرکز بر ساحت های یادگیری زیستی و بدنی و همچنین اخلاقی و اجتماعی دانش آموزان و با عنایت به ضرورت تحقق عدالت آموزشی و پرورشی وبراساس راهکارهای موجود در سند تحول بنیادین آموزش وپرورش مانند 2-2،13-14و1-16 به برگزاری المپیاد های ورزشی درون مدرسه ای مبادرت نماید و این مهم با استفاده از ظرفیت عظیم مدارس بعنوان اصلی ترین و تاثیرگذارترین کانون حضور دانش آموزان و همچنین مشارکت همه جانبه مدیران، معلمان، دانش آموزان، اولیاء و سایر سازمان های مرتبط ، حرکتی گسترده را در سطح کشور آغاز نماید.

برگزاری بازی ها و رقابت های ورزشی از جمله جاذبه های تربیت بدنی در مدارس  بوده و از موضوعات مورد اقبال وعلاقه دانش آموزان می باشد و از دیرباز از ابزارهای بسیار قوی و در اختیار مدارس جهت رشد وتعالی دانش آموزان در حوزه آموزشی و پرورشی بوده است. به طوری که علاوه بر ارتقاء مهارت های ورزشی و گذران لحظات شاد و بانشاط، تجربیات و مهارت های فراوانی را در حوزه های اجتماعی، اخلاقی و فرهنگی به دانش آموزان ارزانی داشته است.

بهره گیری از مشارکت و همیاری داوطلبانه از جمله ظرفیت هایی است که می تواند در فعالیت های ورزشی و تربیت بدنی دارای نقشی بسیار مشهود و قابل توجه باشد. برای حضورحداکثری دانش آموزان کشور در فعالیت های ورزشی، نیاز به مشارکت تمامی دست اندرکاران محیط های آموزشی (‌مدارس) ‌از جمله مدیران، معاونین، انجمن اولیاء و بویژه دانش آموزان مشهود است. تا باتکیه بر توانمندی ا